به نقل از «آنا»

ضرورت آگاهی والدین از جنبه های مختلف حضور کودکان در فضای مجازی

تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۴۶۵۳۴

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست علمی صیانت حقوق کودکان در فضای مجازی؛ دغدغه‌ای جهانی و چالشی ملی توسط کانون فرهنگی دانشجویی عدالت اجتماعی دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران غرب برگزار شد. سخنرانان این نشست محمدمهدی سیدناصری (پژوهشگر حقوق بین الملل کودکان و مدرس دانشگاه) و حسین ترکمان (وکیل دادگستری و مدرس دانشگاه) بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سیدناصری سخران اول عنوان کرد: انسان به واسطه هیپنوتیزم عصر تکنولوژی از فروغی که جوهره وجودی اوست، دور شده است، اما نباید فراموش کرد که فناوری به خودی خود بد نیست بلکه نحوه استفاده از آن بسیار مهم است، فناوری عالی است، اما اگر تحت کنترل ما باشد. کودکان امروزی به طور گسترده به بازی‌ها و سرگرمی‌هایی روی آورده‌اند که نه تنها برایشان سود چندانی نداشته بلکه انزوا، گوشه‌گیری و دوری از جمع را در آنان تقویت کرده و حتی در بسیاری مواقع آنان را به کودکانی پرخاشگر تبدیل می‌کند. در واقع هم‌اکنون شاهد تولد نسلی از انسان‌ها هستیم که از ابتدای کودکی چشم به دنیای تکنولوژی و ابزار هوشمند گشوده‌اند که به مراتب از لحاظ سواد دیجیتال، سواد عمومی، سواد مالی و حقوقی بالاتر از پیشینیان خود هستند، اما از نظر ارتباط با دنیای واقعی و تعاملات انسانی به مراتب ضعیف‌تر بوده و با پدیده‌های احساسی بیگانه هستند.

وی در ادامه افزود: باید توجه کرد که در این فضای بی انتها و پرسرعت مجازی خطرات بسیاری کودکان را تهدید می‌کند و شرایطی فراهم می‌شود که حقوق آنان نقض یا محدود شود. در نتیجه توجه، حمایت و صیانت حقوق کودکان از سوی دولت‌ها و سایر نهاد‌های دولتی و مدنی و متولیان امور کودکان در سطح بین‌المللی و داخلی ضروری است. منظور از کودک در این نوشتار به استناد اکثر اسناد حقوق بشری، شخصی است که به سن ۱۸ سالگی نرسیده است. همان طور که کنوانسیون حقوق کودک در ماده‌ یک خود اشعار می‌دارد: از نظر کنوانسیون حاضر منظور از کودک افراد انسانی زیر ۱۸ سال است، مگر این‌که طبق قانون قابل اجرا در مورد کودک سن بلوغ کمتر تشخیص داده شود.

سیدناصری اظهار داشت: از منظر حقوقی و در سطح بین‌المللی نیز اسناد و اقدامات مهمی در حمایت از حقوق کودکان به چشم می‌خورد. یکی از مهمترین اسناد حقوقی در این زمینه، کنوانسیون حقوق کودک سازمان‌ملل متحد است که در سال ۱۹۸۹ میلادی به تصویب رسید. در سال‌های بعد و با پیشرفت اینترنت و رسانه‌های دیجیتال این سند حقوقی مورد بازنگری قرار گرفت و برای حمایت از حقوق کودکان و جلوگیری از تضییع حقوق آنها در محیط مجازی و دیجیتال مفاد جدیدی به آن افزوده شد.

وی افزود: از جمله مفاد جدید این کنوانسیون اجرای قانون حمایت از اطلاعات عمومی در فضای اینترنت، ساده کردن اصطلاحات و شرایط استفاده از نرم‌افزار‌های دیجیتال مخصوص کودکان، تعیین ناظرانی برای مناسب‌سازی مطالب و محتوا‌های ارائه‌ شده از سوی شرکت‌های رسانه‌ای برای کودکان زیر ۱۸ سال و ... است. از جمله اقدامات بین‌المللی دیگر، اعلامیه یونسکو در سال ۱۹۹۹ میلادی برای حمایت از حقوق کودکان و طرح اقدام برای حمایت از آنان، گزارش سالانه یونیسف درباره وضعیت کودکان در سال ۲۰۱۷ میلادی برای تحقق حقوق کودکان در فضای سایبری، توصیه شورای اروپا در سال ۲۰۱۸ میلادی به کشور‌های عضو در محافظت و تحقق حقوق کودک در محیط دیجیتال را می‌توان نام برد. در کنار این موارد در تفسیر عمومی شماره ۲۵ منتشره در تاریخ ۲۱ مارس ۲۰۲۱ میلادی، کمیته حقوق کودک سازمان ملل متحد یک نهاد حقوق بشری پیمان‌محور، به چگونگی اعمال پیمان‌نامه حقوق کودک توسط دولت‌ها در حوزه‌ی دیجیتال پرداخت.

وی با بیان اینکه هدف کمیته از این تفسیر عمومی، ارائه راهبرد برای تقنین و سیاست‌گذاری در زمینه تحقق تعهدات دولت‌ها در چارچوب پیمان‌نامه حقوق کودک و پروتکل‌های اختیاری آن در پرتوی فرصت‌ها، مخاطرات و چالش‌های محیط دیجیتال بود. به بیان بهتر، امروز با تفسیر عمومی این کمیته، حقوق کودک نه تنها در محیط آفلاین بلکه در محیط دیجیتال و برخط نیز تضمین می‌شود، توضیح داد: از منظر داخلی علاوه بر این‌که کلیات قوانین و مقررات جمهوری اسلامی حمایت‌های کلی را از قشر کودک و نوجوان مورد نظر قرار می‌دهد، تصویب سند صیانت از حقوق کودکان و نوجوانان در فضای مجازی با هدف ساماندهی فضای مجازی کودک و ایجاد یک زیست‌بوم محافظت شده، توسط شورای عالی فضای مجازی اقدامی مهم و راهبردی در این زمینه است که در آن به ۹ سیاست کلان برای محافظت از کودکان در برابر آسیب‌های احتمالی فضای مجازی اشاره شده است و تدوین‌کنندگان در سازوکاری تولید، مدیریت و نظارت بر تولید محتوا را به برخی نهاد‌های اجرایی و حاکمیتی واگذار کرده‌اند.

نقش خانواده و والدین در مراقبت از کودکان در فضای مجازی

دکتر ترکمان نیز در بخشی از سخنان خود عنوان کرد: در کنار همه ساز و کار‌های قانونی باید گفت یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین نهاد‌ها در ایجاد یا کنترل وابستگی کودکان و نوجوانان به فضای مجازی، خانواده و والدین هستند و به گفته کارشناسان، والدین به عنوان الگو‌های رفتاری، تأثیر شگرفی در تربیت روانی، فکری و روند اجتماعی شدن فرزندان دارند و می‌توانند نقش بسیار مهمی در مدیریت ارتباط کودکان با محیط دیجیتال داشته باشند؛ لذا نهادینه کردن برخی از جنبه‌های رفتار اجتماعی در دوران کودکی نیازمند همکاری و همراهی خانواده‌هاست. کودکان کار مجازی که به جای کار کردن در پشتِ چراغ‌های قرمز، در خانه‌های لوکس و پرتجمل زندگی می‌کنند، با اهداف اقتصادی وارد دنیای بی‌حد و مرز مجازی می‌شوند‌.

وی افزود: بنابراین آگاهی و اطلاع والدین از جنبه‌های مثبت و منفی سرگرمی‌های دیجیتال و حضور کودکان در فضای مجازی بسیار مهم است. آنان باید با تشخیص بازی‌های مفید و مناسب سن و جنس کودکان و شناخت نسبت به مسائل تربیتی و آگاهی نسبت به انواع بازی‌‎‎های رایانه‌ای، همواره سواد و اطلاعات دیجیتالی خود را به روز نگه دارند تا بتوانند پاسخگوی پرسش‌ها و نیاز‌های فرزندان در این عرصه باشند.

ترکمان اظهار داشت: در این راه نقش فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی مناسب برای خانواده‌ها نیز بسیار حائز اهمیت است و باید در دستور کار مراکز فرهنگی و متولیان امر قرار گیرد. همچنین با رشد شبکه‌های اجتماعی مجازی، یکی از پدیده‌های نوظهور استفاده از کودکان به عنوان ابزاری برای تبلیغ و کسب درآمد و جمع کردن دنبال‌کننده از سوی برخی خانواده‌هاست. این کودکان کار مجازی که به جای لباس آلوده، پاره و پوسیده و کار کردن در پشتِ چراغ‌های قرمز، در خانه‌های لوکس و پرتجمل زندگی می‌کنند، با اهداف اقتصادی و اغلب توسط والدین وارد دنیای بی‌حد و مرز مجازی می‌شوند. درحالی که متخصصان امر در این باره هشدار داده‌اند که کودکان ابزار کسب درآمد نیستند و این اقدامات در آینده برای آنان آسیب‌ها و لطمه‌های جبران‌ناپذیری به دنبال دارد و نقض حریم شخصی محسوب می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه انتشار بی‌رویه اطلاعات خصوصی کودکان مانند عکس، ویدئو، صوت و... با هر هدف و انگیزه‌ای، چون نمایش زیبایی و استعداد‌های کودکان، برانگیختن حس ترحم مخاطبان، تبلیغ کالا و خدمات در فضای مجازی و رسانه ملی، سایت‌های خبری و اینترنتی و صفحات شخصی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی حتی والدین است نیز نقض حریم خصوصی کودکان محسوب می‌شود، اظهار داشت: از منظر حقوقی و در قوانین و اسناد بین‌المللی حفظ حریم شخصی کودک محترم شمرده شده و بر حفظ حریم شخصی کودک در برابر تمام اشکال استثمار که هر یک از جنبه‌های رفاه کودک را به مخاطره بیندازد، تأکید شده است و لازم است بشر آگاهانه‌تر از ابزار تکنولوژی استفاده کند که شفاف‌سازی و آگاه کردن جامعه در این زمینه نیز بر عهده کارشناسان و متولیان فرهنگی و حقوقی جامعه است.

این کارشناس خاطر نشان کر: تکنولوژی بیشتر از این که ذاتاً فناورانه باشد، ماهیتی اخلاقی، فرهنگی و انسانی دارد که به خودی خود مخرب نیست و نحوه استفاده از آن است که بسیار مهم است و عدم توجه به اخلاق در مواجه با تکنولوژی در عصر حاضر سبب خلق پلتفرم‌ها و خدماتی از فناوری‌های هوش مصنوعی شده است که خارج از اراده و کنترل بشر است و در آینده‌ای نه چندان دور و با ادامه‌ این روند شاهد شکل‌گیری نظم نوینی در اجتماع بشری خواهیم بود که در روش مواجهه با جامعه و قانون اثرگذار خواهد بود..

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: حقوق کودک حقوق کودک و نوجوان صیانت از کاربران نشست کودکان در فضای مجازی حقوق کودکان محیط دیجیتال بین المللی بسیار مهم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۴۶۵۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مکرون خواستار نظارت والدین بر کودکان در شبکه‌های اجتماعی شد

رئیس جمهور فرانسه خواستار آن شد که استفاده از شبکه‌های اجتماعی توسط کودکان زیر ۱۵ سال در اتحادیه اروپا، تحت کنترل والدین باشد.

به گزارش ایسنا، امانوئل مکرون در یک سخنرانی مفصل درباره آینده اتحادیه اروپا در دانشگاه سوربن پاریس، گفت: قبل از ۱۵ سالگی باید کنترل والدین برای دسترسی به فضای دیجیتال وجود داشته باشد. اگر محتوا چک نشود، این دسترسی، انواع خطرات و تحریفات ذهنی را ایجاد می‌کند که می‌تواند انواع نفرت را توجیه کند.

فرانسه در سال‌های اخیر شاهد حوادث خشونت‌بار مکرری بوده که دسترسی کودکان خردسال به اینترنت در وقوع آنها، نقش داشته است.

بر اساس گزارش لوکال، اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی مانند تیک‌تاک همچنین در ناآرامی‌هایی که پس از تیراندازی پلیس به یک نوجوان در حومه پاریس در سال ۲۰۲۳ روی داد و به بسیاری از شهرهای فرانسه گسترش یافت، نقش داشتند.

پارلمان فرانسه سال گذشته، لایحه محدودیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای کاربران زیر ۱۵ سال را تصویب کرد. بر اساس این مصوبه، دسترسی کودکان زیر ۱۵ سال به شبکه‌های اجتماعی منوط به رضایت والدین شد و این مصوبه همچنین به والدین اجازه می‌دهد حساب‌های کاربری کودکان زیر ۱۵ ساله‌ خود را در شبکه‌های اجتماعی به حالت تعلیق درآورند.

پس از تصویب این لایحه در مجلس ملی فرانسه که با هدف مبارزه با هرزه‌نگاری، آزار و اذیت سایبری و رفتارهای اعتیادآور صورت گرفت، مجلس سنا هم به آن رای مثبت داد.

انتهای پیام